Od 1 stycznia 2026 roku w polskim prawie pracy wejdą w życie przepisy, które znacząco wpłyną na sytuację zarówno pracowników, jak i pracodawców. Nowelizacje dotyczą przede wszystkim sposobu liczenia stażu pracy, ale nie tylko. Zmiany obejmą także kwestie wynagrodzeń, mobbingu i układów zbiorowych. Sprawdź, co się zmieni i jak wpłynie to na Twoją sytuację.
—
1. Staż pracy – nowe zasady
Dotychczas do stażu pracy wliczano głównie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Od 2026 roku katalog ten zostanie znacząco rozszerzony. Do stażu pracy będą doliczane również:
okresy wykonywania pracy na umowach cywilnoprawnych (np. umowy zlecenia, agencyjne, o świadczenie usług),
prowadzenie działalności gospodarczej (także w przypadku jej zawieszenia, np. na czas opieki nad dzieckiem),
praca w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i kółkach rolniczych,
udokumentowana praca za granicą.
To ogromna zmiana, która obejmie blisko 1,9 mln osób w Polsce.
—
2. Większe uprawnienia pracownicze
Rozszerzony staż pracy przełoży się na wiele korzyści dla pracowników. Nowe zasady umożliwią szybsze uzyskanie takich świadczeń jak:
26 dni urlopu wypoczynkowego – do tej pory przysługiwał dopiero po 10 latach stażu pracy. Po zmianach wystarczy np. 7 lat etatu i 4 lata pracy na zleceniu.
dodatki stażowe i nagrody jubileuszowe.
korzystniejsze odprawy i okresy wypowiedzenia.
Co istotne, przepisy będą działać wstecz – oznacza to, że uwzględnione zostaną także okresy zatrudnienia sprzed 2026 roku.
—
3. Nowe obowiązki formalne
Za potwierdzanie przebiegu aktywności zawodowej odpowiadać będzie ZUS, który wystawi odpowiednie zaświadczenia.
W przypadku pracy za granicą lub aktywności, które nie były odprowadzane do ZUS, konieczne będzie przedstawienie innych dokumentów potwierdzających.
—
4. Jawność wynagrodzeń
Do czerwca 2026 roku Polska musi wdrożyć unijną dyrektywę o przejrzystości płac. Oznacza to m.in.:
obowiązek informowania kandydatów o proponowanym wynagrodzeniu już w ogłoszeniu o pracę,
zakaz pytań o dotychczasowe zarobki,
łatwiejsze dochodzenie roszczeń w przypadku dyskryminacji płacowej.
To rozwiązanie ma szczególnie pomóc w walce z luką płacową między kobietami a mężczyznami.
—
5. Precyzyjniejsze przepisy o mobbingu i dyskryminacji
Planowane zmiany w prawie pracy zakładają doprecyzowanie definicji mobbingu, dyskryminacji i molestowania.
Pracodawcy zostaną zobowiązani do skuteczniejszych działań zapobiegawczych, a pracownicy zyskają większą ochronę.
—
6. Układy zbiorowe pracy – prostsze zasady
Regulacje dotyczące układów zbiorowych zostaną przeniesione do osobnej ustawy. Ma to uprościć ich zawieranie i rejestrowanie, co zachęci pracodawców i związki zawodowe do częstszego korzystania z tego narzędzia.
—
Podsumowanie
Od 2026 roku prawo pracy stanie się bardziej przyjazne pracownikom – szczególnie tym, którzy dotychczas pracowali na umowach cywilnoprawnych lub prowadzili działalność gospodarczą. Największą zmianą będzie wliczanie różnych form zatrudnienia do stażu pracy, co przełoży się na szybsze uzyskanie urlopu, dodatków i odpraw. Dodatkowo czekają nas większa jawność płac, nowe definicje mobbingu i uproszczenia w układach zbiorowych.
To krok w stronę bardziej sprawiedliwego rynku pracy – zarówno dla etatowców, jak i osób pracujących na innych formach zatrudnienia.
